Aktualności
Kompetencje pracowników – podstawowe rodzaje
Przywykliśmy do tego, aby wyróżniać dwa rodzaje kompetencji – twarde i miękkie. Często jednak błędnie rozumiemy te pojęcia, gdyż ich angielskie nazwy, hard skills i soft skills, sugerują nam stopień trudności przyswojenia tych umiejętności. Dobór przymiotników oznacza, że umiejętności miękkie wymagają niewielkiego wysiłku, podczas gdy umiejętności twarde są trudne do opanowania.

Niektórzy definiują umiejętności twarde jako kompetencje techniczne zdobyte w trakcie edukacji lub szkolenia, podczas gdy umiejętności miękkie są bardziej subiektywnymi cechami osobowości, z którymi dana osoba się rodzi lub rozwija je poprzez doświadczenie życiowe.
    Czym są umiejętności miękkie?

    Prawdą jest, że istnieją pewne umiejętności miękkie, które ściśle pasują do kategorii cech osobowości: zdolność adaptacji, wiara w siebie, niezawodność, współczucie, uczciwość, spostrzegawczość i koordynacja. Należy je więc raczej nazywać cechami osobowości, a nie umiejętnościami.

    Istnieje jednak wiele „miękkich" umiejętności, które z pewnością nie są cechami osobowości i należy się ich nauczyć. Przykładem może być komunikacja, praca zespołowa, rozwiązywanie problemów, zarządzanie czasem, krytyczne myślenie, podejmowanie decyzji, radzenia sobie ze stresem, zarządzanie konfliktem, negocjacje, wystąpienia publiczne i przywództwo.
    Jeśli przyjrzymy się na umiejętnościom związanym z przywództwem, dostrzeżemy o wiele więcej takich, których należy się nauczyć i przećwiczyć, np.: zarządzanie zespołem, zdalne zarządzanie zespołem, zarządzanie talentami, prowadzenie spotkań, coaching, rozstrzyganie konfliktów, podejmowanie decyzji, delegowanie zadań, udzielanie informacji zwrotnych, zarządzanie trudnymi rozmowami czy motywowanie. Nie ma nic prostego w żadnej z tych rzekomo „miękkich" umiejętności! Niewiele osób się z nimi rodzi czy rozwija je poprzez doświadczenie życiowe.

    Jeśli umiejętności twarde to umiejętności nabyte i wzmocnione poprzez edukację, praktykę i ciągłe powtarzanie, to w takim razie te „miękkie" umiejętności są również umiejętnościami twardymi. Należy uczęszczać na szkolenia, zdobywać certyfikaty, a także na bieżąco ćwiczyć je w praktyce, aby osiągnąć perfekcję.
      Co zamiast?

      Zrezygnujmy zatem z przymiotników „twardy" i „miękki" w odniesieniu do kompetencji i zastanówmy się co by było, gdybyśmy uznali, że opanowanie wszystkich umiejętności wymaga treningu i praktyki. W końcu Ustawa z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (Dz.U. z 2020 r. poz. 226) definiuje umiejętność jako przyswojoną w procesie uczenia się zdolność do wykonywania zadań i rozwiązywania problemów właściwych dla dziedziny uczenia się lub działalności zawodowej.

      Zamiast dzielić kompetencje na twarde i miękkie, możemy je zaliczyć do następujących kategorii:

      • Zawodowe – wynikające z wiedzy i umiejętności specjalistycznych. Byłyby to wszelkie umiejętności techniczne, związane z wykonywaniem zadań w obszarach nauki, sztuki, technologii, inżynierii czy matematyki. Przykłady mogą obejmować programowanie, rysowanie, bezpieczeństwo informacji i sztuczną inteligencję.
      • Menedżerskie – ogół umiejętności związanych z zarządzaniem i tym, co robimy, aby kierować ludźmi, programami i organizacjami. Przykłady mogą obejmować planowanie, delegowanie, motywowanie i zarządzanie spotkaniami.
      • Osobiste – związane z tym, co robimy, aby regulować i kontrolować osobiste działania, uczucia i myśli. Przykłady mogą obejmować zarządzanie stresem, zarządzanie czasem, wiarę w siebie i organizację.
      • Interpersonalne – związane z komunikowaniem się i wchodzeniem w interakcje z innymi ludźmi i wpływające na budowanie relacji i umiejętność pracy w grupie. Przykłady mogą obejmować komunikację werbalną, aktywne słuchanie, negocjacje i asertywność.
        Możliwe, że nie ma sensu mnożyć kategorii i lepiej byłoby podzielić kompetencje tylko na dwie grupy. Musimy jednak dobrać inne przymiotniki niż twarde i miękkie, aby bardziej precyzyjnie opisać umiejętności.